Cookie Nedir?

Cookie nedir?

Cookie olarak anılan kavram, öteki bilgisayarlar tarafınca sizin bilgisayarınıza gönderilmiş olan bazı dosyalardır. Bu dosyalar bilgisayarınızda saklı kalır ve bunların size göndermiş olduğu bilgisayar tarafınca yönetim edilen siteye yeniden girdiğinizde site sizi tanımış olur. Bu dosyalar Türkçede “Çerez” olarak da adlandırılmaktadır.

Bir başka deyişle, Çerezler (Cookies), web tarayıcılarının, kullananların ziyaret etmiş olduğu internet sayfaları hakkında informasyon toplamasını ve bu detayları ondan sonra kullanımı için saklamasını elde eden minik metin dosyalarıdır. Çerezler, internet sayfası ziyaretçisinin tarayıcı oturumunu seyretmek, kullanıcı oturumlarını tanımak, tercihleri saklamak, reklamları kişiselleştirmek ve kullanıcı deneyimini geliştirmek benzer biçimde çeşitli amaçlar için kullanılır.

Bir çok web tarayıcısı, kullanıcılara çerezleri kabul etme yada reddetme seçeneği sunar. Kullanıcılar çoğu zaman tarayıcı ayarlarını kullanarak çerezleri etkinleştirebilir, dönem dışı bırakabilir yada belirli web sitelerinden yada üçüncü taraf reklam ağlarından gelen çerezleri kabul etmeyi seçebilirler.

Çerezler, kullananların internet sayfası deneyimini özelleştirmek ve geliştirmek için mühim bir vasıta olmasına karşın, gizlilik ve güvenlik endişeleri sebebiyle kimi zaman tartışmalı bir mevzu olabilirler. Bundan dolayı internet sayfaları, çerez kullanımı ve veri toplama uygulamaları hakkında gizlilik politikaları sunar ve kullanıcılara bu politikalar hakkında informasyon verirler.

Özellikleri

Çerezlerin temel özellikleri şunlardır:

1. Kişiselleştirme: Çerezler, kullanıcılara hususi içerik sunmak için kullanılabilir. Mesela, bir kullanıcı bir internet sayfasına giriş yaptığında çerezler, kullanıcının giriş bilgilerini hatırlayarak yeniden giriş yapmasını gerektirmez.

2. Oturum İzleme: Çerezler, kullanıcının internet sayfasında gezinme oturumunu seyretmek için kullanılır. Bu, kullanıcının bir sayfadan diğerine geçerken oturumunun sürdüğünü ve çevrimiçi alışveriş sepetinin korunduğunu sağlar.

3. Çözümleme ve İzleme: Internet sayfaları, kullananların {nasıl} davrandığını ve sitenin hangi bölümlerini en fazla ziyaret ettiklerini idrak etmek için çerezleri kullanabilir. Bu veriler, web sitesinin performansını değerlendirmek ve kullanıcı deneyimini iyileştirmek için kullanılır.

4. Reklam Kişiselleştirmesi: Bir çok reklam ağı, kullananların web tarama alışkanlıkları hakkında informasyon toplamak ve ondan sonra ilgi alanlarına uygun reklamlar göstermek için çerezleri kullanır.

5. Tercihleri ve Ayarları Gizleme: Kullananların internet sayfalarındaki tercihlerini ve ayarlarını (mesela, dil seçimi, tema tercihleri) saklamak için çerezler kullanılabilir.

Cookie’ler zararı olan mıdır?

Eğer iyi niyetli bir kullanım söz mevzusu ise, cookie’lerin yararlı bile bulunduğunu söyleyebiliriz. Örnek olarak, bir siteyi ziyaret ettiniz ve buraya üye oldunuz. Site için gizyazı ve kullanıcı adı bilgisi oluşturdunuz. Site sizden, bu kullanıcı adı ve şifreyi anımsamak için izin ister. Ya da sayfanın bir köşesinde “Oturumu açık tut.”, “Beni hatırla” benzer biçimde ibareler yer alır. Siz bu ibareleri “Evet” biçiminde işaretlerseniz, site sizi otomatikman tanıyacaktır. İşte bunun sebebi cookie’lerdir.

Siz bu siteyi ilk ziyaret ettiğinizde, sistem tarafınca bilgisayarınıza yollanan cookie türü dosyalar yardımıyla sistem, sizi tanımıştır. Sonraki girişlerinizde sizden bu yüzden gizyazı istenmemektedir. Tüm bu bahsettiklerimiz iyi niyetli kullanımlar için geçerlidir. Sadece coookie türündeki dosyalar web ortamında meydana getirilen hile ve dolandırıcılık işlemleri için de kullanılmakta ve bu yüzden pek oldukça insan mağdur edilmektedir.

Cookie’lerin kötüye kullanımı

Bu dosyalar, size sağlamış olduğu yararların yanında zararlar da getirmektedir. Başka bilgisayarlar tarafınca size gönderilen bu text dosyaları, devamlı sorunsuz olmaz ve kimi zaman sisteminize virüs bulaştırabilir. Hatta bu virüsler yüzünden, bilgisayarınızda gizli saklı olan bilgileriniz de çalınabilir. Bu yüzden cookie’ler hakkında dikkatli olmak gerekmektedir.

Bilgisayarımıza cookie gönderilmesini engelleyebilir miyiz?

Elbet, bunu sağlamak oldukça kolay bir işlemdir. Bunun için yalnız bilgisayarınızın “Ayarlar” kısmına girerek, Cookie gönderilmesini engelleyebilirsiniz. Fakat güvenli olun bunu yaptıktan bir süre sonrasında pişman olacak ve bu yaptığınız işlemi geri almak isteyeceksiniz. Bu sebeple bu yüzden her gün devamlı kullandığınız sitelerin şifrelerini de devamlı sisteme girmek ve bu şekilde erişim sağlamak zorunda kalacaksınız. Bu sebeple bilgisayarınıza cookie gönderimini tamamen engellemek bu işin çözümü değil…

Cookie’lerden kurtulmak mümkün mü?

Bilgisayarınıza cookie gönderimini tamamen engellemek yerine belirli sürelerde, örneğin ayda bir yada on beş günde bir benzer biçimde aralıklarla, bilgisayarınızda bulunan cookie’leri temizleyebilirsiniz. Bu dosyalar minik boyutlarda olmasına karşın, girdiğiniz her site tarafınca size ayrı ayrı çerezler göndermiş olduğu için bir süre sonrasında bilgisayarınızda birikecek ve sistemin çalışmasında problemler oluşmaya başlayacaktır. Bu yüzden bu çerezler tertipli olarak temizlenmelidir.

Cookie’leri temizlemek için ne yapılmalıdır?

Bunun için her browser’da değişik yöntemler mevcuttur. Eğer Google Chrome kullanıyorsanız, “Araçlar” sekmesinin altından, “gelişmiş seçenekler” kısmına buradan da sırasıyla “gizlilik, içerik ayarları, tüm çerezler ve site verileri” kısımlarını takip ederek çerezleri temizletebilirsiniz. Mozilla kullanıyorsanız, bu iş Mozilla’da daha kolay yürüyor. Gene “araçlar” sekmesinden başlayıp, “seçenekler” kısmına tıklamanız ve derhal arkasından da “yakın geçmişi temizle” seçeneğini kullanmanız, cookie’leri temizleyecektir

İnternet Explorer tarayıcısı kullanıyorsanız, burada da cookie’leri temizlemek için izleyeceğiniz yol şudur: “Araçlar” kısmından” web seçeneklerine geçerek buradan da “sil” kısmına tıklamanız kafi olacaktır.

Cookie’ler vakit içinde kendiliğinden silinir mi?

Cooki’ler kendi kendini siler fakat ne kadar sürede bu işlemi yapacağı onu size yollayan siteye bağlıdır. Öyleki ki kimi zaman bir sitenin size gönderilmiş olduğu cookie, yalnız bir saat içinde silinir ve siz o siteye bir saat sonrasında yeniden girdiğinizde, tekrardan gizyazı bilgilerinizi girmek zorunda kalırsınız. Kimi zaman de gönderilen cookie’ler, bir yıl süreyle bir bilgisayarda kalır. Bu sebeple onların kendisini silmelerini beklemeden, belirli aralıklarla sizin onları temizlemeniz daha uygun olacaktır.