Crispr Gen Teknolojisi Nedir, Ne İşe Yarar?

CRISPR nedir?

Tertipli aralıklar ile bölünen karşılıklı olarak yeniden eden kümeleri ifade eder. CRISPR teknolojisi ise prokaryotik organizmaların genomlarında bulunan DNA dizilimidir. Cas9 terimi ise CRISPR DNA dizileri ile ilgili bakterilerin bağışıklık sistemi ile ilgili DNA’ da bulunan fosfodiester bağını kesen enzim olan endonükleaz enzimini anlatmak için kullanılır.

Crispr Gen Teknolojisi Nedir?

Crispr gen teknolojisi bir genom düzenleme aracıdır. DNA üstünde ekleme çıkarma yapmalarına olanak veren bu teknoloji DNA dizilimlerini değiştirmelerine olanak sağlıyor. Crispr gen teknolojisi “DNA’da ameliyat yapabilen teknoloji” olarak da anılır.

CRISPER kelimesi “Clustered Regularly Interspaced Palindromic Repeats” tam açılımıdır. Türkçe’ye tam olarak çevirisi henüm yapılamayan bu terim “Tertipli Aralıklı Palindromik Yine Kümeleri” olarak şu an bahsediliyor.

Crispr Gen Düzenleme Teknolojisinde Tarihsel İlerleme

Crispr Gen Teknolojisi Nedir, Ne İşe Yarar?

Osaka   Üniversitesinden   Yoshizumi   Ishino önderliğinde bir araştırma grubu genlerin analizi ve yeniden dizinleri ile ilgili yürüttüğü araştırmalarda E.coli bakterisinde birbirlerini tekrarlayan DNA kümelerinin bulunduğunu keşfettiler.

Jennifer Doudna ve Emmanuelle  Charpentier adlı araştırmacılar CRISPR-Cas  teknolojisinin  genom  düzenleme  aracı  olarak 2012 senesinde çalışmalara öncülük etmiştir. Cas9 endonükleazının, iki RNA molekülü ile birleştirilmek ve hedef DNA’nın laboratuvar ortamında kesilmek amacı ile yönlendirilebileceğini gözlemlemişlerdir.

Fenz Zhang ve araştırma grubu 2013 senesinde CRISPR-Cas9 teknolojisini ilk kez ökaryot hücrelerinin gametinde bulunan genlerin tümünü (genom) düzenlemek amacı ile kullandılar. 2013 senesinde Harvard Üniversitesinden bir başka araştırma grubunun yapmış olduğu araştırmalarda memeli hücrelerinde de genom düzenlenmesinde başarı göstermiş olundu.

Crispr Gen Değişiklik yapma Teknolojisi Ne İşe Yarar?

Bu teknoloji nebat, hayvan ve insan genlerini düzenleyebilir. Bu sayede hücre anemisi, kas distrofisi, kistik fibrozise yol açan mutasyonlara ulaşılarak çözülebilir. Körlük hastalığının tedavisi de artık mümkün hale gelmiştir. Bunlara yönelik fareler üstünde araştırmalar yürütülmüş ve bu araştırmalar başarı ile neticelenmiştir.

Gen aktarımı yolu ile oluşturulan genetiği değiştirilmiş (transgenik) bitkiler genom düzenlenmesi ile istenilen özellikler bitkilere aktarılabilecektir.

Crispr gen teknolojisinin maliyeti düşürüldü ve tek seferde yüz binlerce insanoğlunun geninin düzenlenmesi günümüzde mümkün hale gelmiştir. Bu sebep ile hastalıklar için ihtimaller içinde nedenlere yönelik testleri geliştirmeye yönelik devam etmektedir. Kalıtsal hastalıklara yönelik ilaç üretiminde Crispr gen teknolojisi kullanılmaktadır.

Crispr gen teknolojisi ile hayvandan insana organ nakli ve donörden alınan organın gereksinim sahibi hastaya nakil edilmesi işlemi esnasında ki risklerde minimuma indirilmesi mümkün hale gelmektedir.

Yorum yapın