Aşk şarkıları; hakiki bir aşığın gerçek aşkı bulmak için yüzlerce mil uzaklara, deniz aşırı diyarlara gideceğini söylüyor. Beyinsizler, bu şekilde kara-deniz geçişleri olan duygusal seyahatlere çıkacaklar için harita ve yön bulmayla ilgili küçük bir mevzuyu açıklığa kavuşturmak istiyor.
Deniz Mili nedir ?
1.852 metre yada 1.852 kilometre olarak tanımlanan bir ölçü birimi olan deniz mili, dünyanın çevresini temel alır ve bir dakikalık enlemine eşittir.
Karada bir mil 5280 feet’e eşittir, deniz mili ise altmışta bir enlem derecesine eşittir. Ekvatorda 6046 fit ile 60° enlemde 6092 fit içinde değişmiş olur. Bu fark, dünyanın muhteşem bir küre değil, yassı bir sferoid olması sebebiyle ortaya çıkar.
Gezegeni ekvatordan ikiye böldükten sonrasında dünyanın bir bölümünü seçip ekvatoru bir daire olarak kabul edersek, 360 dereceye bölünebilir.
Ondan sonra, bir aşama 60 dakikaya bölünebilir, bunun Dünya üstündeki bir dakikalık gösterim bir deniz milidir. Bir deniz mili, bir kanun milinden birazcık daha fazladır (1 deniz mili = 1.1508 kanun mili).
Karada ve Denizde Miller
Yaygın olarak kullanılan ve kara mili (statute mile) olarak malum milinin uzunluğu 5.280 feet’tir. Feet ortalama bir ayak uzunluğuyla hesaplanır. ( 1,00 ft= 30,48 santimetre) Denizlerde mesafeleri hesaplarken adımlayamayacağımızdan, deniz milini (nautical mile) hesaplamak için adım şeklinde kullanılabilecek fiziki bir ölçü yoktur. Bunun yerine ekvatordan geçmiş olduğu varsayılan boylamların derecelerine dayalı matematiksel bir hesaplamayla deniz milinin uzunluğu tespit edilmektedir.
Ekvator çizgisi 360 aşama bulunduğunu bildiğimiz bir çemberdir. Çemberdeki her aşama, 60 dakikalık parçalardan oluşmaktadır, bu dakikalar saatinizin dakikalarından farklıdır. Haritacılıkta her 1 dakika, 1 deniz miline eşittir. Bu hesapla ekvatorda boylamlar arası uzunluk 60 dakika yada 60 deniz milidir.
Başka bir deyişle, 6.076 feet (1,852000 km) uzunluğa denk gelmekte olan 1 deniz mili, yalnız 5.280 feet (1,609344 km) olan 1 kara milinden daha uzundur.
Netice olarak bizim zavallı aşık, aşkını bulmak için 500 mil gezi etmek zorunda kalırsa karada 2,6 milyon adım adım atması gerekirken, denizde 3 milyon feet’i aşan mesafeleri yüzmek zorunda olacak. Ya da aşk şarkılarının tümünü boş verip, yanındakilere daha oldukca kıymet verecek.
Deniz mili hava mili ile aynı mı?
Hava mili terimi internasyonal olarak deniz mili olarak tanımlanır. 6076 ft yada 1852 m’ye eşittir. Bu yüzden, 100 hava mili 115.08 kanun miline yada 185.2 km’ye eşittir.
Düğüm terimi niçin kullanılıyor?
Düğüm, daha ilkin bir geminin sudaki hızını ölçmek için kullanılan geminin kütük hatlarında bir uzunluk ölçüsü olarak kullanılan bir terimdi. Bu hat, ipe bağlanmış düğümlerle aralıklarla işaretlenmiştir.
Denizciler niçin düğüm kullanır?
Rahat yanıt, kara millerinin aksine, dünyanın enlem derecesine dayandıklarından, düğümlerin gezinmesinin daha kolay olmasıdır. Bir deniz mili, bir dakikalık enlemine eşittir.
Bir vapur bir günde kaç deniz mili gezi edebilir?
Yelkenli tekneler rüzgar yönünde seyir yaptıklarında 24 saatte averaj 100 deniz mili yada 185 km yol kat edebilirler. Motor çalışıyorsa, uzun yolculuklarda ortalama 130 deniz mili kat edebilirler.
Faruk Çağşak