Gitgide yaygınlaşmaya başlamış olan hibrit çim, vatanımızda de popülerlik kazanıyor. Peki bu hibrit çim tam olarak ne işe yarıyor, özellikleri ne ve niçin tercih ediliyor? Vatanımızda hangi statlarda var?
Hibrit çimi daha ilkin duydunuz mu bilmiyoruz fakat internasyonal futbol sahalarında gördüğünüz çimlerin; parklarda bahçelerde gördüğünüz organik çimler olmadığını, bir fark olduğu muhtemelen dikkatinizi çekmiştir.
İşte bilhassa futbol sahalarında karşınıza çıkan hibrit çim, organik çime bakılırsa pek oldukça farklılık barındırıyor ve oyunun kalitesinden tutun oyuncunun sağlığına kadar birçok avantaj sağlıyor.
Bilhassa futbol sahalarında karşımıza çıkan hibrit çim tam olarak nedir?
Hibrit çim ya da öteki adıyla melez çim, organik çim ve bileşik liflerin (polietilen, polipropilen) bir araya getirilmesiyle oluşturulan hususi bir çim tipidir. Kimi zaman lifler organik çime dikilerek elde edilir, kimi zaman ise organik çimin üzerine yapay çim halı döşenir.
Çoğu zaman yeni nesil, ustalaşmış futbol sahalarında ve büyük etkinliklerin düzenlenmiş olduğu stadyumlarda yaygın olarak kullanılan hibrit çimin, normal olarak organik çimden birçok farkı bulunur. Bu farklara geçmeden ilkin ne benzer biçimde işlevleri olduğuna bakalım.
Teknolojiyle doğayı buluşturan hibrit çim ne işe yarar?
Hibrit çim, yoğun kullanılan sahalarda dayanıklılığa katkı sağlarken organik çimlerin görselliğinden de vazgeçilmemesine olarak tanır. Bunun yanı sıra oyuncuların performansına yönelik de amaçları var normal olarak.
Mesela yağışlı hava şartlarında zemindeki kayganlığı büyük seviyede azaltır ve sürtünme, kayma dayanımı, ayak stabilitesi, dönme direnci benzer biçimde performansı etkileyen faktörlere katkı sağlar.
Hibrit çimlerin özellikleri: Köklerinin altında bilim yatıyor!
Çim kökleri, yerin üst katmanındaki penetrasyon direncine büyük katkı sağlar. Taban köklerinin kuvvetlendirici tesiri; toprağın üst kısmındaki yüksek kök yoğunluğu ve köklerin gerilme mukavemeti, çim köklerinin bu direnci sağlamasında mühim rol oynar.
Oyuncuların kramponlarındaki çivi, kökle etkileşime girdiğinde bu çivinin altındaki toprak malzemesi, yukarı ve yatay yönlerde yer değiştirir. Köklerin gerilme mukavemeti, bahsettiğimiz yatay yer değiştirmeyi azaltır. Hibrit çimlerin bileşik maddesi, sistemin organik çim maddesi yıprandığı takdirde bile toprak yer değiştirmez.
Hibrit çimlerin avantajlarını maddeleyecek olursak:
- Hasarlı alanlar kolayca değiştirilebilir.
- Ziyan olan kısımlar, organik çime kıyasla daha kolay onarım edilebilir.
- Aşınmaya karşı dayanıklıdır.
- Top, zeminde daha iyi tutunur ve bu sayede futbolcuların performansı da artar.
- UV dayanıklılığı olduğundan güneşten solmaz.
- Uzun solukta azca harcama çıkarır.
- Oyuncuların dengesine katkıda bulunur.
- Mevsim değişikliklerine karşı dirençlidir.
- Naturel çime bakılırsa daha yumuşak bir yüzey sunarak oyuncuların yaralanma riskini azaltır.
- Kış aylarında donmaya sebep olmaz.
- Renk değişimine olanak tanır.
- Kök yapısı yardımıyla çimlerin kopması engellenir.
- Üstünde su birikintisi oluşmaz.
- Dört mevsim süresince yeşildir.
- Geniş alanlara kolayca uygulanabilir ve hem oyun hem de antrenman alanında tercih edilebilir.
Adım başı görebileceğimiz organik çim ve bir tek hususi yerlerde olan hibrit çimin arasındaki farklar nedir?
Naturel çim, hibrit çime bakılırsa yapı olarak daha azca dayanıklıdır ve tertipli olarak biçme, sulama, gübreleme benzer biçimde bakım gereksinimleri vardır. Hibrit çim, kısa vadede maliyetli benzer biçimde görünse de uzun soluklu düşünüldüğünde oldukça daha azca harcama çıkarır.
En önemlisi fark ise oyun performansı ve sakatlık riski mevzusunda ortaya çıkar. Yumuşak ve tertipli yüzeye haiz olan hibrit çim, otomatikman sakatlık riskini de azaltır.
Hibrit çim, senelik 1000 saate kadar oyun oynama kapasitesine haizdir. Bakımı muntazam bir halde meydana getirilen yapay çim, minimum 10 yıla kadar kullanılabilir. Buna rağmen organik çimin ömrü, bu miktarın neredeyse yarısıdır.
Dünya genelinde hibrit çim kullanılan stadyum örnekleri:
- San Siro (İtalya)
- Wembley (İngiltere)
- Camp Nou (İspanya)
- Aztek Stadyumu (Meksika)
- Ibrox (İskoçya)
- Monumental (Arjantin)
- Tottenham Hotspur (İngiltere)
- Signal Iduna Park (Almanya)
- Maracana (Brezilya)
- La Bombonera (Arjantin)
Peki Türkiye’deki hangi sahalarda bu hibrit çim kullanılıyor dersiniz? İşte bazı örnekler:
- Ülker Stadyumu (Fenerbahçe)
- Tüpraş Stadyumu (Beşiktaş)
- RAMS Park (Galatasaray)
- Papara Park (Trabzonspor)
- Spor Toto Akhisar Arena (Akhisarspor)
Çoğunlukla internasyonal sahalarda tercih edilen hibrit çim, vatanımızda yukarıda sıraladığımız stadyumlarda da kullanılıyor. Bu sıraladığımız sahalar haricinde, ülkemizdeki futbol sahalarının pek de iyi olduğu söylenemez. Ne yazık ki birçok sakatlığa ve performans düşüklüğüne yol açabiliyor. Çim saha projeleri yürüten kulüplerin artmasını ve tüm sahalara yayılmasını dört gözle bekliyoruz!