Mutlakiyet

• mutlakiyet

  İsimEskidilArapça

  Saltçılık

---

Mutlakiyet (Monarşi), bir devlet yönetiminde, devletin temel güç ve yetkilerinin tek kişide toplandığı yönetim biçimidir. Bu yönetim anlayışında gücü elinde toplayan kişiyi sınırlandıran herhangi bir yasa yoktur. Bu açıdan yönetenin sınırsız iktidarı bulunmaktadır.

Mutlakiyetin Tarihçesi
Avrupa’da 15. yüzyıldan itibaren derebeyliklerinin birleşerek tek yönetim altında toplanması sonucu mutlakıyet anlayışı oluştu. 15. yüzyıldan itibaren yeni coğrafi bölgelerin ve tecim yollarının keşfi ile Avrupa ekonomisinin büyük bir değişime uğraması, yönetimsel açıdan da büyük değişimlere sebebiyet verdi. Madeni eşyaların ehemmiyet kazanması ile altın, bakır ve gümüş şeklinde kıymetli madenlere ehemmiyet veren merkantilist iktisat politikası benimsendi.

15. yüzyıldan itibaren Avrupa’da söz sahibi olan İspanya Krallığı ile Osmanlı Devleti’nin yerini İngiltere ile Fransa aldı. Otuz Yıl Savaşları’nın peşinden kazanılan zafer ile beraber Fransa kralları tam anlamı ile mutlakıyeti sağlamış oldu. Bu gelişmenin sonucu Fransa’da papalık makamından bağımsız olarak kilise açıldı.

17. yüzyılın bitimi ve aydınlanma çağının başlangıcı ile mutlakıyet anlayışı düşüşe geçti. Rönesans ve düzeltim hareketlerinin Avrupa insanına getirmiş olduğu yeni özgürlükler doğrultusunda mutlakıyete karşı başkaldırılar kendini gösterdi. 1789 Fransız İhtilali ile başlamış olan bu gelişmeler sonucu mutlakıyet anlayışı değişik eğilimlere yöneldi ve bazı ülkelerde kralların yetkileri kısıtlandı.

Mutlakiyet (Monarşi) Detaylı ifade

Monarşi bir hükümdarın devlet başkanı olduğu bir yönetim biçimidir.Saltanatın bir başka adıdır. Bu hükümdar, Türkçede kral, imparator, şah, padişah , prens, komut şeklinde çeşitli adlar alabilir. Bir monarşiyi öteki yönetim biçimlerinden ayıran en mühim özellik, devlet başkanının bu yetkiyi yaşamı süresince elinde bulundurmasıdır.Hükümdar öldükten sonrasında onun soyundan biri gelir(oğlu,kardeşi şeklinde). Cumhuriyetlerde ide devlet başkanı seçimle işbaşına gelir. “Monarşi” sözcüğü dilimize Fransızca Monarchie kelimesinden gelir. Cezalandırma ve affetme yetkileri yalnız hükümdarın elindedir. Otoritenin bir kralın yada bir imparatorun elinde olduğu yönetim türüdür.

Etimolojik anlamına bakılırsa monarşi bir kişinin yönettiği bir dev­let düzenidir. Gerçekte ise bu terim, iktidarın aynı ailede soydan geçme kanalıyla kalması biçiminde nitelendi­rilebilecek bir yönetim biçimini ta­nımlar.

Monarşi, yüzyıllar boyu, dünyada en yaygın yönetim biçimiydi. Bunlar bir çok süre, geleneksel tanı­ma en yakın, tanrısal hakka dayanan monarşilerdi: prens, iktidarı tek ba­şına elinde tutardı ve Tanrı’dan başka hiç kimseye hesap vermek zorunda de­ğildi, şundan dolayı otoritesini ondan aldığına inanılıyordu. Aslına bakarsak, bu tip yönetim hiçbir süre tam anlamıyla uygulanama­mıştır. Hakikaten, en müstebit hükümdarlar bile, uyruklarının bazıları­nı (varlıklı ve kuvvetli soylular, etkili din adamları şeklinde) kollamak zorundaydı­lar; üstelik ulaşım ve komünikasyon araçlarının yavaşlığı da onları, uzak bölgelerdeki topraklarını başkaları eliyle yönetmeğe zorluyordu. Bunun­la beraber otorite, kralın ve­ya danışmanlarının elinde toplan­mıştı ve halk, alınan kararlara karışamıyordu.

Birçok ülkede toplumsal ve siyasal gelişim, bilhassa XVIII. yy. sonların­da, «meşrutî» adında olan yeni bir tür monarşinin doğmasına yol açtı: o za­man hükümdarın yetkileri, yazılı bir anayasa ile tanımlanmış ve sınırlan­mıştır. Bu monarşi çoğu zaman «parlamenter»dir ve demokrasiye pek yakındır: kral, devletin sim­gesi olarak kalır, sadece yürütme yet­kisini bir hükümete bırakır. Hükü­met de halk tarafınca seçilmiş bir millet meclisinin kararlarına uymak zorundadır. Sözgelimi Hollanda, Danimarka, İngiltere, İsveç ve Belçika’da durum böyledir.

---