Açılımı Roshal Archive olan Rar, WinRAR programı tarafınca kullanılan bir dosya sıkıştırma formatıdır. İlk kez Eugene Roshal tarafınca bulunan Rar formatı, adını da gene mucidinden almış. Rar dosya formatıyla sıkıştırılan her dosya ‘.rar’ olarak gözükür. Rar, dosyaların sıkıştırılarak boyutlarının küçülmesine yarar. Bu sayede kullananların durağan(durgun) ve taşınabilir disk üstündeki depolama alanları artmış olur. Örnek verecek olursak, büyük bir film arşivine haiz kişiler bu filmleri sıkıştırarak depolama alanında tutum edebilirler.
Dosyaları sıkıştırmak, dosyaları taşıma ve kopyalama işlemlerinde de büyük kolaylık sağlar. Sıkıştırılmış, .rar uzantılı dosyalar, orjinal hallerinden daha süratli bir şekilde aktarılır. Bunun sebebi de sıkıştırılmış dosyanın, sıkıştırılmadan önceki halinden daha ufak boyutlarda olmasıdır.
Birden fazla klasör yada dosyayı tek bir klasörde toplayabilirsiniz. Bu sayede hem daha ufak boyutlarda bir dosyaya haiz olmuş olursunuz hem de tüm dosyalarınızı tek bir dosya yaparsınız.
Rar Dosyası {Nasıl} Yaratılır?
Rar dosyası yaratmak istiyorsanız ilk olarak Rar dosya formatını tanıyan bir yazılımı ihtiyacınız var anlamına gelir. Pek oldukça yazılım bu formatı desteklese de en popüler ve kullanışlı olanı WinRAR’dır. WinRAR’ı yükler yüklemez Windows’la entegre olarak kendisine farenin sağ tık menüsüne ekler. Sıkıştırılmasını istediğiniz dosyaları seçtikten sonrasında herhangi bir dosyanın üstüne farenizle sağ tıklarsanız, karşınıza WinRAR seçenekleri çıkar. Bu seçenekler çoğu zaman şu şekildedir;
Arşive ekle: Bu seçeneğe tıkladığınızda sıkıştırma özelliklerini atayabileceğiniz bir pencere açılır. Bu pencereden arşivlenecek dosyanın adı, sıkıştırma yöntemi, gizyazı belirleme, ciltlere bölme şeklinde ayarlar bulunur. Ayarlarınızı yaptıktan sonrasında ‘Tamam’ simgesine tıklayarak arşivinizi oluşturabilirsiniz.
Arşive ekle “dosya adı.rar”: Bu seçeneğe tıkladığınız takdirde evvel yaptığınız ayarlar baz alınarak sıkıştırma işlemi süratli bir şekilde gerçekleştirilir.
Sıkıştır ve e-posta gönder: Yukarıda anlatıldığı şekilde ayarlarınızı yaptıktan sonrasında otomatikman e-postanız açılır ve arşiv eklenti olarak yerini alır. Tek yapmanız ihtiyaç duyulan yazınızı yazdıktan sonrasında gönder tuşuna basmaktır.
Sıkıştır “dosya adı.rar” ve e-posta gönder: Evvel tanımlamış olduğu ayarları kullanarak dosyaları sıkıştırır. Sonrasında da arşiv dosyası eklenti olarak e-postaya yerleştirilir. Size gene bir tek gönder tuşuna basmak kalır.
Rar Dosyası {Nasıl} Açılır?
Rar dosyasını açmak demek, evvel sıkıştırılmış bir arşivin içinde yer edinen dosyaları orijinal hareketleriyle çıkartmak anlamına gelir. Bu işlem, Rar dosyası oluşturmaktan oldukça daha kolaydır. Yapmanız ihtiyaç duyulan yalnızca bir Rar dosyasının üstüne fareyle sağ tıklamanız ve karşınıza gelen menüde aşağıda yer edinen seçeneklerden herhangi birini işaretlemeniz.
Dosyaları çıkart: Bu seçeneğe tıkladığınız takdirde karşınıza dosyaları hangi klasöre çıkartmak istediğinizi ve rahat ayarları soran bir pencere açılır.
Buraya çıkart: Arşivde yer edinen dosyaları süratli bir şekilde bulunmuş olduğu klasörün içine çıkartır.
Buraya çıkart “klasör adı”: Arşivde oldukça fazla dosya olduğu vakit, dosyaları arşiv içine çıkartmak istemeyebilirsiniz. Bunun sebebi ise klasörde halihazırda başka dosyaların da olması olabilir. Bu şekilde bir durumda da dosyalar karışabilir. Bu seçenek yardımıyla bulunduğunuz klasör içinde arşiv ismiyle aynı yeni bir klasör yaratabilir, dosyaları bu klasörün içine çıkartabilirsiniz. Karışıklığı önlemek açısından son aşama yararlı bir seçenektir.
Rar Dosyasına Çift Tıklanırsa Ne Olur?
Bir Rar dosyasına çift tıkladığınız takdirde karşınıza WinRAR programının arayüzü çıkar. Bu pencerede sıkıştırılmış arşivinizde bulunan dosyaların listesini görebilirsiniz. Bu dosyalar üstünde arama yada işlem yapabilir, üstte yer edinen menü yardımıyla arşive dosya ekleyip çıkartabilirsiniz. ‘Dizine Çıkart’ derseniz, gene çıkartmak istediğiniz klasörü seçip arşivi istediğiniz yere çıkartabilirsiniz. ‘Bul’ seçeneğini seçerseniz de arşivinizin içinde bulunan belirli bir dosyayı arayabilirsiniz. SFX seçeneği yardımıyla de arşivinizi bir kurulum dosyasına dönüştürebilirsiniz.
Rar Dosyası {Nasıl} Bölünür?
Kimi vakit büyük boyutlardaki arşivler CD, DVD yada flash belleklere sığmaz. Bu şekilde bir durumda arşivi ciltlere bölmek gerekir. Örnek verecek olursak, 12 GB’lık bir arşivi 8 GB’lık bir flash belleğe sığdıramayacağınız için arşivi 8 GB ve 4 GB olmak suretiyle iki cilde ayırabilir, sonrasında da bu arşivleri iki ayrı flash belleğe aktarabilirsiniz. Arşivinizi açmak istediğiniz takdirde WinRAR flash bellekleri sırasıyla bilgisayarınıza takmanızı isteyecektir. Bu özellik çoğu zaman boyutu oldukça büyük olan dosyalarda kullanılır.
Arşivi ciltlere ayırmak istediğinizde, dosyaların üstüne sağ tıklayarak karşınıza çıkan menüden ‘Arşive ekle’ seçeneğini işaretlemeli, daha sonrasında oluşturulan pencereden de ‘Ciltlere böl’ yazan yere tıklamanız gerekmektedir. Burada CD ve DVD boyutlarına nazaran otomatik ayarlar belirlenmiş olduğundan arşivinizi nereye yazmak isterseniz, o seçeneği işaretleyebilirsiniz. Rar dosyalarına alternatif olarak Windows’un kurulumunda olan ZIP dosyalarını da kullanabilirsiniz. Hem Rar hem Zip programları üstünde işlem yapmanıza olanak tanıyan tamamen parasız olan 7-zip programını indirebilirsiniz.
Rar Şifresi {Nasıl} Kırılır?
Bir Rar dosyasının şifresini kırmak düşündüğünüz kadar kolay olmayabilir. Bunun sebebi ise Rar formatının kendine özgü bir şifreleme metodu kullanmasıdır. Arşivin şifrelenmesini elde eden bu özelliği kullandığınız takdirde şifrenizi unutursanız, arşive girebilmek için Brute-Force şeklinde alışık yöntemlere başvurabilir yada parolayı öğrenmenize yarayacak yazılım programlarını kullanabilirsiniz. Sadece bu yazılımların Rar şifresini kırma mevzusunda göstereceği başarı, Rar şifresinin ne kadar güçlü olduğuyla doğru orantılıdır.
Rar ve Zip Arasındaki Farklar Nedir?
1. Performans
Rar’ın sıkıştırma oranı Zip’e kıyasla oldukça daha iyidir. Üstelik Rar, Zip formatına nazaran dosyaları daha düşük boyutlarda arşivlediği için Zip’e nazaran daha iyi bir seçenektir.
2. Popülerlik
Zip kullanmanın en büyük pozitif yanları Rar’a nazaran daha popüler olmasıdır. Zıp formatı, uzun seneler öncesinde geliştirildiği için günümüzde halen en oldukça kullanılan arşiv türüdür ve web ortamında oldukça sayıda arşiv dosyasını barındırmaktadır.
3. Yazılım
Rar arşivini açmak ya da ayıklamak için WinRAR şeklinde üçüncü parti yazılımlara gerekseme duyarsınız. Zip, birçok kitaplık, ticari ve açık kaynak aracı tarafınca desteklendiği için Windows ve Mac OS X işletim sistemine haiz kullanıcılar bu uzantıya haiz dosyaları açmak için üçüncü parti yazılımlara gerekseme duymazlar.
4. Sıkıştırma Hızı
Zip, Rar’a nazaran dosyaları depolamak için daha azca karmaşık bir yapı kullanır. Varsayılan olarak çağıl sıkıştırma yöntemlerine nazaran daha verimsiz, eski fakat popüler olan DEFLATE sıkıştırma algoritmasını kullanır. Rar’ın sıkıştırma algoritması, Zip’e nazaran oldukça daha yeni ve verimlidir.
5. Güvenlik
Rar’da şifreleme yapmak için WinRAR şeklinde hususi bir programa gerekseme duyar. WinRAR’la sıkıştırdığınız dosyalara istediğiniz şifreyi koyabilirsiniz. Rar, AES-128 şifreleme yöntemini kullanırken Zip, Windows ve Macintosh işletim sistemlerinde default özellik olarak bulunmuş olduğu için şifreleme özelliğine haiz değildir. Bu yüzden Rar’ın Zip’e nazaran daha güvenilir bulunduğunu söyleyebiliriz.