Rest API nedir? Temelleri, nerelerde kullanılır?

Rest API nedir?

REST API, Representational State Aktarma (REST) mimarisine dayalı olarak geliştirilen bir API’dir. REST, web hizmetlerinin tasarımı ve iletişimi için kullanılan bir yaklaşımdır. RESTful API yada REST API olarak da adlandırılan bu tür API’lar, web uygulamaları ve servisler içinde veri iletişimi sağlar.

REST API, web hizmetlerinin tasarımını basitleştirir ve HTTP benzer biçimde yaygın kullanılan standartlarla uyumlu olduğundan oldukca sayıda platform ve programlama dili ile uyumlu çalışır. RESTful API’lar, çeviklik, ölçeklenebilirlik ve kolay anlaşılırlık benzer biçimde avantajlara sahiptirler ve bu yüzden web tabanlı uygulamalar ve servisler içinde yaygın olarak kullanılırlar.

Tarihçesi

REST (Representational State Aktarma), Roy Fielding tarafınca 2000 senesinde California Üniversitesi, Irvine’de tamamladığı doktora tezi “Architectural Styles and the Design of Network-based Software Architectures” (Mimarlık Stilleri ve Ağ Tabanlı Yazılım Mimarilerinin Tasarımı) ile tanıtıldı. Fielding, bu tezinde web hizmetlerinin iyi mi tasarlanması gerektiğine dair REST terimini deklare etti. REST, temel olarak web hizmetlerinin ve uygulamaların tasarımında kullanılan bir yaklaşım olarak tanıtıldı.

Roy Fielding, doktora tezinde REST’in temel prensiplerini tanımladı. Bu prensipler, kaynakların benzersiz URI’larla temsil edilmesi, temel HTTP şekillerinin kullanılması, bağlantısızlık (statelessness), hafifçe ve standart veri formatlarının kullanılması, evrensel arabirim (uniform interface) ve sunucu-istemci ayrımı (client-server) benzer biçimde prensipleri ihtiva eder. REST, bu prensiplere uygun olarak kaynak odaklı, bağımsız ve kolay bir yapı sunar. Fielding’in tezi, web geliştiricileri ve yazılım mühendisleri içinde hızla kabul görmüş oldu ve REST, web hizmetleri ve API tasarımının temel bir bileşeni haline geldi. Bugün RESTful API’lar, web uygulamaları ve mobil uygulamalar arasındaki veri iletişimi için yaygın bir standart olarak kullanılmaktadır.

REST API’nin temelleri

Aşağıda REST API’nin temel özelliklerini bulabilirsiniz.

1. Kaynak Odaklı (Resource-Centric): REST API, kaynaklara (resources) odaklanır. Her kaynak, bir benzersiz tanımlayıcıya haiz olur (URI – Uniform Resource Identifier) ve bu URI ile erişilebilir. Mesela, bir REST API’de bir kullanıcı, bir ürün yada bir gönderi benzer biçimde kaynaklar birer URI ile temsil edilir.

2. HTTP Protokolü: REST API, çoğu zaman HTTP protokolünü kullanır. HTTP şekilleri (GET, POST, PUT, DELETE vb.) kaynakların okunması, oluşturulması, güncellenmesi ve silinmesi benzer biçimde temel işlemleri temsil eder. Her kaynağın bir URI’si olduğundan, bu URI’lerle HTTP şekilleri kullanılarak kaynaklara erişilir.

3. Durumdan Bağımsız (Stateless): REST API, her isteğin bir istemci tarafınca ayrı ayrı bağımsız olarak ele alındığı bir mimariye haizdir. Her talep, lüzumlu tüm detayları içermelidir. Sunucu, istemci durumunu saklamaz, bu yüzden her talep emsalsiz ve bağımsızdır.

4. Temel Veri Formatları: REST API, veri iletişimi için çoğu zaman JSON yada XML benzer biçimde temel veri formatlarını kullanır. JSON, daha hafifçe ve okunabilir olduğundan RESTful API’lar içinde yaygın bir tercihtir.

5. Bağlantısızlık (Client-Server Separation): REST, sunucu ve istemciyi bağımsız varlıklar olarak ele alır. İstemci ve sunucu arasındaki kontakt, veri temini ve işleme işlevleri açısından ayrılır.

6. Evrensel Arabirim (Uniform Interface): REST API, her kaynağın temsilini ve iletişimini tutarlı ve standart bir halde yapmayı amaçlar. Bu, API’nin anlaşılmasını ve kullanılmasını kolaylaştırır.

REST API, bilhassa hafifçe, kolay ve genel kullanım durumları için uygundur. Sadece, her uygulama ve senaryo değişik olduğundan, gereksinimlere uygun bir API seçimi yapmak önemlidir. REST API’ları, bir çok çağdaş web uygulaması ve mobil uygulama için popüler bir seçenektir.

Avantajları

1. Kolay ve Kolay Anlaşılır: REST API, temel HTTP yöntemlerini kullanarak çalışır ve kaynak odaklıdır. Bu yüzden REST API’ları kullanmak ve idrak etmek oldukça basittir.

2. Bağımsızlık: REST, sunucu ve istemciyi bağımsız entiteler olarak ele alır. Sunucu ve istemci arasındaki kontakt, bağımsızdır ve istemci tarafınca her istekte lüzumlu tüm bilgiler sunucuya iletilir. Bu, sunucunun istemci durumunu gizlemesi gerekmeksizin ölçeklenmesini kolaylaştırır.

3. Veri Formatları: REST API, veri iletişimi için yaygın olarak JSON yada XML benzer biçimde standart ve hafifçe veri formatlarını kullanır. Bu, veri taşımanın ve işlemenin kolaylığını sağlar.

4. Genişletilebilirlik: REST API’ları, yeni kaynaklar eklemek ve API’yi genişletmek kolaydır. Her kaynak, kendi URI’ye haiz olduğundan yeni kaynaklar eklemek API’yi karmaşıklaştırmaz.

5. Ölçeklenebilirlik: REST API’ları, ölçeklenmesi kolay bir yapı sunar. Bu, büyük veri akışlarına ve yüksek trafikli uygulamalara hizmet etmek için uygundur.

6. Çeviklik (Statelessness): REST, her isteği bağımsız olarak ele almış olduğu için sunucu tarafında oturum yönetimi benzer biçimde işlemler gerektirmez. Bu, sunucunun daha azca kaynak kullanmasını sağlar.

Dezavantajları

1. Kurumsal Güvenlik: REST API, güvenlik mevzularını özelleştirilmiş bir halde ele alır, bu yüzden kimi zaman kurumsal güvenlik gereksinimlerini karşılamak için ek iş gerektirebilir.

2. Karmaşıklık Yönetimi: Büyük ve karmaşık uygulamalarda, RESTful API’ların yönetimi ve belgelendirilmesi zor olabilir.

3. Standart Eksikliği: REST, birçok açıdan esneklik sunar, sadece bu, standart eksikliği ve değişik uygulamalar içinde tutarlılık problemlerine yol açabilir.

4. Performans: REST, oldukca fazla veri trafiği olan uygulamalarda kimi zaman SOAP benzer biçimde daha hafifçe olmayabilir. Bilhassa büyük veri taşıma gereksinimleri var ise, REST API’ları daha çok bant genişliği ve kaynak kullanımı gerektirebilir.

Rest API örnekleri

RESTful API’lara ilişkin bazı örnekler:

1. JSONPlaceholder: JSONPlaceholder, geliştiricilere JSON verileri üstünde emek verme fırsatı sunan bir halka açık JSON servisi sunar. Bilhassa başlangıç düzeyinde REST API emek harcamaları yapmak isteyenler için muhteşem bir seçenektir. Mesela, https://jsonplaceholder.typicode.com/posts adresinden yazı verilerine erişebilirsiniz.

2. GitHub API: GitHub API, GitHub platformunun işlevselliğini programatik olarak kullanmanıza olanak tanır. Bu API, kod depolarını yönetmek, sorunları seyretmek ve öteki GitHub işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılır.

3. Twitter API: Twitter API, Twitter verilerine erişim sağlar ve geliştiricilere Twitter üstünde uygulama oluşturma ve yönetme yetkisi verir. Kullananların tweet’leri almak, yeni tweet’ler oluşturmak ve öteki toplumsal medya işlevlerini gerçekleştirmek için kullanılabilir.

4. OpenWeatherMap API: OpenWeatherMap, hava durumu bilgilerine erişim elde eden bir REST API sunar. Bu API ile dünya genelinde hava durumu verilerini alabilir ve belirli bir konumun mevcut hava koşullarını öğrenebilirsiniz.

5. Stripe API: Stripe, online ödeme işlemleri için kullanılan bir hizmettir ve RESTful API sunar. Bu API ile kredi kartı işlemleri, abonelik yönetimi ve öteki ödeme işlemleri gerçekleştirilebilir.

6. Google Maps API: Google Maps API, haritalar ve coğrafi verilere erişim sağlar. Bu API, harita entegrasyonu, yer işaretleri oluşturma, rota çizme ve coğrafi veri görselleştirme benzer biçimde işlevleri destek sunar.

7. YouTube Data API: YouTube Data API, YouTube platformundaki videoları ve kullanıcı verilerini işlemek için kullanılır. Bilhassa video arama, oynatma sıralaması oluşturma ve video yüklemeyi içeren işlevleri sağlar.

Bu örnekler, RESTful API’ların değişik kullanım senaryolarına uygun şekillerde iyi mi kullanılabileceğini göstermektedir. REST API’ları, değişik hizmetleri ve verileri programatik olarak erişilebilir hale getirmenin bir yolunu sağlar ve bu yüzden oldukca sayıda uygulama ve hizmet için mühim bir bileşendir.

Rest API nedir? hakkında sıkça sorulanlar