SOAP nedir?
SOAP (Simple Object Access Protocol), uygulamalar içinde kontakt oluşturmak için kullanılan bir kontakt protokolüdür. SOAP, bilgisayarlar içinde veri paylaşımı ve ortaklaşa iş için standart bir yol sunar. Bilhassa uzak sunucular içinde veri alışverişi için kullanılır.
SOAP, çoğu zaman XML (Extensible Markup Language) formatında veri paketleri ihtiva eder. Bu XML belgeleri, gönderici ve alıcı içinde veri iletimini kolaylaştırır. Bir SOAP ileti, başlık ve beden olmak suretiyle iki ana bölümden oluşur:
-
Başlık (Header): Başlık, SOAP iletiyi işlemek için kullanılan ek detayları ihtiva eder. Mesela, güvenlik, kimlik doğrulama, hata işleme benzer biçimde işlemler için başlık kullanılabilir.
-
Beden (Body): Beden, aslolan veri taşıma bölümüdür. İstemci tarafınca sunucuya gönderilen isteği yada sunucudan istemciye gelen yanıtı ihtiva eder. Bu bölüm, çoğu zaman uygulama tarafınca işlenen ve yorumlanan verileri ihtiva eder.
SOAP, değişik platformlar içinde ve değişik dillerde yazılmış uygulamalar içinde iletişimi kolaylaştırır. Web hizmetleri (web services) için sıkça kullanılan bir protokoldür. SOAP, öteki kontakt protokollerinin yanı sıra REST (Representational State Aktarma) benzer biçimde alternatiflere karşı kullanılan bir protokoldür.
SOAP, standart tanımlanmış veri yapıları ve protokol kuralları kullanarak güvenli ve güvenilir kontakt sağlamak için tasarlanmıştır.
SOAP’ın temelleri
SOAP’ın temelleri aşağıdaki ana unsurları ihtiva eder:
-
XML (Extensible Markup Language): SOAP, veri taşıma için XML tabanlı bir format kullanır. XML, metin tabanlı ve insanoğlu tarafınca okunabilir bir veri formatıdır. SOAP mesajları, XML kullanılarak yapılandırılır ve veriler bu XML formatında göç eder.
-
Protokol Bağımsızlık: SOAP, değişik kontakt protokollerini kullanarak veri iletişimini destek sunar. Bilhassa HTTP, SMTP, TCP ve daha pek fazlaca protokol üstünden kullanılabilir. Bu, SOAP’ın değişik sistemler içinde platform bağımsız veri iletişimini sağlamasına olanak tanır.
-
Başlık ve Beden: SOAP iletileri, başlık (header) ve beden (body) olmak suretiyle iki temel bölümden oluşur. Başlık, ek detayları (mesela güvenlik, kimlik doğrulama) içerirken, beden aslolan veri paketini taşır. Bu bölünme, kontakt esnasında ek işlemlerin yapılmasını sağlar.
-
İşlem Odaklı: SOAP, işlem odaklı bir protokoldür. İstemci, sunucuya bir talep (request) gönderir ve sunucu bu isteği işler, arkasından yanıtı (response) geri gönderir. Bu, belirli işlemleri gerçekleştirmek ve neticeleri almak için kullanışlıdır.
-
Genişletilebilirlik: SOAP, genişletilebilir bir yapıya haizdir. Yeni hususi başlıklar ve özellikler eklemek mümkündür. Bu, belirli ihtiyaçlara yada hususi kullanım durumlarına uygun çözümler oluşturmayı kolaylaştırır.
-
Güvenlik ve Hata Yönetimi: SOAP, güvenlik mevzusunda destek sağlar ve hata yönetimi için standartlar sunar. Başlık kısmı, güvenlik sertifikalarını ve hata kodlarını içerebilir.
SOAP, bilhassa web hizmetleri (web services) için yaygın olarak kullanılan bir kontakt protokolüdür. İşletmeler içinde uygulama entegrasyonu, veri paylaşımı ve servis sağlama amacıyla yaygın bir halde kullanılır. SOAP, XML tabanlı veri iletimi, platform bağımsızlık ve güvenilir kontakt sağlama kabiliyetleri yardımıyla popülerliğini sürdürmektedir.
SOAP’ın avantajları
-
Platform Bağımsızlık: SOAP, değişik platformlar ve diller içinde çalışabilen bir kontakt protokolüdür. Bu, değişik sistemlerin birbirleriyle kontakt kurmasını kolaylaştırır.
-
Güvenlik: SOAP, güvenlik katmanlarını destek sunar ve mesajların şifrelenmesini, kimlik doğrulamasını ve yetkilendirilmesini sağlar. Bu yüzden duyarlı verilerin iletilmesi ihtiyaç duyulan uygulamalarda tercih edilir.
-
İşlem Odaklı: SOAP, işlem tabanlı bir kontakt protokolüdür. İstemci, sunucudan belirli bir işlem gerçekleştirmesini ister ve sunucu bu işlemi gerçekleştirir. Bu, belirli işlemleri belirli sonuçlar için kullanışlı hale getirir.
-
Genişletilebilirlik: SOAP, yeni başlıklar (header) ve özellikler eklemeyi kolaylaştırır. Bu, belirli kullanım senaryolarına özgü gereksinimleri karşılamak için uyarlanabilirlik sağlar.
-
Dil Bağımsızlık: SOAP, iletişimde kullanılan dillerden bağımsızdır. Bu, değişik dillerde yazılmış uygulamalar içinde kontakt kurma kabiliyeti sunar.
SOAP’ın dezavantajları
-
Karmaşıklık: SOAP mesajları, XML formatında olup, bu yüzden metinsel olarak karmaşıklığa niçin olabilir. Bu, daha büyük veri paylaşımı gerektiğinde daha çok bant genişliği kullanılmasına yol açabilir.
-
Performans: SOAP, öteki daha hafifçe kontakt protokolleri, bilhassa REST (Representational State Aktarma) ile karşılaştırıldığında daha çok işlemci ve bant genişliği deposu gerektirebilir. Bu, performans açısından dezavantajlı olabilir.
-
İnsan Okunabilirlik: XML tabanlı SOAP mesajları, insanoğlu tarafınca okunabilir sadece öteki veri formatlarına bakılırsa daha çok karakter ihtiva eder. Bu, veri taşıma işleminin daha çok kaynak gerektirmesine niçin olabilir.
-
Standart Uygulama Eksikliği: SOAP kullanımında bazı durumlarda standartlaşmış yaklaşımların eksikliği bulunabilir. Bu, uygulama geliştiricilerinin her durum için hususi çözümler oluşturmalarını gerektirebilir.
-
Artan Geliştirme Zamanı: SOAP, REST benzer biçimde daha hafifçe kontakt protokollerine bakılırsa uygulama geliştirme süresini uzatabilir. Karmaşıklık ve hususi gereksinimler, geliştirme sürecini etkileyebilir.
Nerelerde kullanılır?
OAP, web servislerinde kullanılan bir kontakt protokolüdür. SOAP mesajları, XML tabanlı bir formatta gönderilir. SOAP, değişik platformlarda ve dillerde çalışan uygulamalar içinde kontakt kurmanın güvenli ve güvenilir bir yolunu sağlar.
SOAP’ın bazı yaygın kullanımları:
- Web hizmetleri: SOAP, web servislerini oluşturmak ve kullanmak için kullanılır. Web servisleri, değişik uygulamalar içinde veri ve hizmet alışverişi yapmanın bir yoludur.
- İş entegrasyonu: SOAP, değişik iş sistemleri içinde veri ve hizmet alışverişi yapmak için kullanılır. Bu, işletmelerin daha verimli ve etkili bir halde çalışmasına destek olabilir.
- Mobil uygulamalar: SOAP, mobil uygulamalar için web servislerini kullanmak için kullanılır. Bu, mobil uygulamalara web servislerinin sağlamış olduğu işlevleri ve verileri erişmelerine olanak tanır.
SOAP’ın iyi mi kullanıldığını gösteren örnekler:
- Bir web servisi kullanarak bir ürün siparişi vermek: Bir kullanıcı, bir web servisini kullanarak bir ürün sipariş etmek için SOAP mesajları gönderebilir. Web servisi, siparişi işlemek ve kullanıcıya bir cevap göndermek için SOAP mesajlarını kullanır.
- Bir iş uygulamasından diğerine satın alan detayları göndermek: Bir iş uygulaması, bir diğerine satın alan bilgilerini göndermek için SOAP mesajları kullanabilir. Bu, satın alan verilerini tek bir yerde merkezileştirmeye ve güncel tutmak için kullanılabilir.
- Bir mobil uygulamadan bir web servisine konum detayları göndermek: Bir mobil uygulama, bir web servisine konum bilgilerini göndermek için SOAP mesajları kullanabilir. Web servisi, bu detayları harita yada navigasyon benzer biçimde hizmetler için kullanabilir.
Bu örnekler, SOAP’ın iyi mi kullanılabileceğinin bir tek birkaç yolunu göstermektedir. SOAP, çeşitli uygulamalar için kuvvetli ve esnek bir kontakt protokolüdür.
SOAP örnek kodlar
SOAP İstek (Request) Örneği: Aşağıda bir SOAP isteği örneği verilmiştir. Bu örnek, bir hava durumu hizmetine bir kent adını göndermeyi amaçlar.
SOAP Cevap (Response) Örneği: İsteğe verilen mesela yanıtı aşağıda verilmiştir. Bu örnekte, İstanbul’un hava durumu detayları döndürülüyor.
SOAP Hata Yanıtı (Fault Response) Örneği: SOAP, hata yönetimi için bir hata yanıtı da içerebilir.
Aşağıda bir hata yanıtı örneği verilmiştir.Yukarıdaki örnekler, SOAP mesajlarının temel yapısını göstermektedir. SOAP başlığı (Header) ve gövdesi (Body) ile beraber XML formatı kullanılarak kontakt kurulur. İstemciler, belirli bir web servisine yada hizmete yönlendirmek için bu yapıyı kullanabilir ve sunucular da gelen istekleri işleyerek cevap verebilir. SOAP mesajları, belirli bir web servisinin WSDL (Web Services Description Language) tanımına uygun olarak oluşturulur ve işlenir.
SOAP nedir? hakkında sıkça sorulanlar
SOAP ne işe yarıyor?
SOAP (Simple Object Access Protocol), uygulamalar içinde veri iletişimi için kullanılan bir kontakt protokolüdür. SOAP, bilgisayarlar içinde veri paylaşımı ve ortaklaşa iş sağlamak amacıyla kullanılır. Bilhassa uzak sunucular içinde veri iletişimi ve hizmet çağrıları için kullanılır. SOAP, platform bağımsız veri iletişimi sağlama, güvenlik ve hata yönetimi benzer biçimde işlevleri destek sunar.
SOAP ve REST farkı nedir?
SOAP ve REST (Representational State Aktarma), değişik web servislerine erişim protokolleri ve mimarileridir. Temel farklar şunlardır:
- SOAP, XML tabanlı bir protokolken REST, çoğu zaman JSON yada XML benzer biçimde hafifçe veri formatlarını kullanır.
- SOAP, karmaşıklığı ve güvenlik gereksinimleri olan uygulamalar için kullanılırken REST, rahat, hafifçe ve performans odaklı uygulamalar için uygundur.
- SOAP, çoğu zaman HTTP, SMTP ve TCP benzer biçimde değişik kontakt protokollerini kullanabilirken, REST HTTP’i temel kontakt protokolü olarak kullanır.
- SOAP, standart tanımlanmış veri yapıları ve protokol kuralları sunar, REST ise daha azca standartlaşmış ve esnek bir yapıya haizdir.
SOAP açılımı nedir?
SOAP, “Simple Object Access Protocol” açılımına gelir. Türkçe’de “Kolay Nesne Erişim Protokolü” olarak çevrilebilir.
SOAP API JSON kullanıyor mu?
SOAP API, XML tabanlıdır ve çoğu zaman XML formatını kullanır. Sadece bazı durumlarda SOAP ile JSON kullanımı mümkün olabilir. Bilhassa SOAP API’ların belirli istemciler için JSON dönüşümleri yada JSON-RPC benzer biçimde teknolojilerle entegre edilmiş halleri bulunabilir. Sadece, temel olarak SOAP, XML tabanlı bir protokoldür. JSON ile emek vermeyi tercih ediyorsanız, RESTful API’lar çoğu zaman daha uygun bir seçenektir bundan dolayı REST, JSON formatını direkt destek sunar.