O şekilde bir çağda yaşıyoruz ki teknolojik gelişim artık kabuk değiştirir hale geldi. Mevsime gore deri değiştiren ya da kabuk atan canlılar benzer biçimde sanayi için de devamlı bir değişiklik, gelişim var desek yeri. Daha dün sanayi 4.0’ı anlamaya çalışırken bugün sanayi 5.0 seviyesine {nasıl} ve ne ara geldik tartışılır. Bildiğimiz şu ki artık teknolojideki gelişmeler durağan hızında değil olağanın haricinde bir hızla ivme kazanıyor. Hatırlayalım mı sanayi devrimlerini?
Sanayi 1.0: Su ve buğu gücü ortaya çıkarıldı, ilk makinelerin fişi takıldı. Tarih, 1780’li seneler.
Sanayi 2.0: Elektriğin keşfi gerçekleşti ve seri ürerim ile her yer aydınlandı. Tarih, 1880’li seneler.
Sanayi 3.0: Dijital ve elektronik cihazlar yaşamımıza girdi bilişim aldı başını gitti. Tarih, 1980’li seneler.
Sanayi 4.0: Siber ve fizyolojik sistemler konuşulur oldu ve dünya resmen çağ atladı. Tarih, 2010’lar.
Sanayi 5.0: Sefalar getirdin cemiyet için insansız teknolojiler… Tarih 2017 ve günümüz…
Cemiyet 5.0 nedir?
Sanayi 5.0 (Cemiyet 5.0) için özetlemek gerekirse cemiyet odaklı insansız teknolojiler diyebiliriz. Ürettiği üstün teknolojilerle karşın adı ilginçtir Sanayi 4.0 devrimiyle pek yan yana gelmiyor Japonya’nın. Almanya’nın Hannover şehrinde gerçekleşen dünyanın en kapsamlı teknoloji fuarlarından biri olarak anılan CeBIT’in partner ülkesiydi geçtiğimiz dönemde. Fuarda Society 5.0 şu demek oluyor ki Cemiyet 5.0 felsefesi tanıtıldı. Felsefeyi tanıtan Japonya Başbakanı Shinzo Abe, Cemiyet 5.0 felsefesini “Teknoloji toplumlar tarafınca bir tehdit olarak algılanmamalı, bir destek olarak düşünülmeli” mantığı ve görüşü ile geliştirdiklerini söylemiş oldu. Aslen bu emek verme ilk insanoğlunun doğuşundan bu zamana kadar olan süreci bölümlere ayırıyor. Bu bölümler ilk insanoğlunun avlanma güdüsüne kadar aşama kaydediyor; avcı cemiyet, ziraat toplumu, endüstriyel cemiyet, informasyon toplumu ve akıllı cemiyet. Cemiyet 5.0 felsefesini Japonlar, süper akıllı cemiyet önerisi ile sundu. Buradaki amaç toplumların teknolojiyi kullanarak iş birliği içinde olmasının sağlanması. Aslen bu fikir için birazcık da felsefi bir fikir diyebiliriz. Peki Cemiyet 5.0 felsefesi hangi hedeflerin uygulamasını öne sürüyor, birazcık da buna değinelim…
Cemiyet 5.0 felsefesinin hedefi
Öncelikli hedefi normal olarak süper akıllı cemiyet. Shinzo Abe, Cemiyet 5.0’ı dijitalleşmenin ve robotların tesirini ekonomik, etik ve sosyolojik açıdan değerlendirerek insanların makine ve robotlarla olan ilişkisini en verimli şekilde sağlanmasını öneriyor. Bunu sağlamanın yolunu da akıllı cemiyet modeli olarak ön görüyor. Cemiyet 5.0’ı, Sanayi 4.0’ın getirmiş olduğu teknolojik gelişimleri topluma en verimli şekilde entegre eder ve ülkenin geleceği için tehdit potansiyeli olan sorunları ortadan kaldırmaya yarayacak bir devrim durumunda. Japonya her ne kadar cemiyet ve robot teknolojileri ilişkisine yeşil ışık yaksa da bu fikre tamamen karşı olanlar da var. Bir danışmanlık firmasının yapmış olduğu araştırmaya gore Sanayi 5.0, üretime insan dokunuşunu yine getirmeyi hedefleyen bir akım. Buna da Collaborative Industries şu demek oluyor ki işbirlikçi sanayi adı veriliyor. Cemiyet 5.0 felsefesinin bazı ön görülen hedefleri şunlar;
Dünya nüfusuna karşı çözümler geliştirmek. Bu sebeple dünya yaşlanıyor, nüfus artıyor teknoloji ve dünya aynı hızda gelişme sağlıyor. Tüm bu olanlar da insanları yeni çözüm arayışlarına yönlendiriyor bir anlamda.
Sanal dünya ile gerçek dünya artık neredeyse bir arada aşama kaydediyor. Sanal dünya gerçekliği, dünya gerçekleri ile yarışır bir hızda aşama kaydediyor.
Çevre kirliliği ve naturel afetler aldı başını yürüdü. Çevre kirliliğinin önüne geçmek için insan üstü bir çaba sarf etmek zorunda kalıyoruz. Organik afetlerin büyük çoğunu ise gene kirlenen çevre ve dünya tetikliyor.
Sanayi 5.0 meslekleri
Hepimiz Almanya önderliğinde başlatılan 4.0’ı anlamaya çalışırken Japonlar, geliştirdikleri “cemiyet için teknolojik devrim” yardımıyla, bilhassa yaşlı halkı istihdam etmek suretiyle suni zekâ benzer biçimde robotik teknolojileri devreye sokmak için işe koyuldu bile. Japonlara gore Sanayi 5.0, insanların yapamadıklarını meydana getirecek bir devrim olacak. Sanayi 5.0 yardımıyla yükselişe geçmesi planlanan bazı meslek dalları da gün yüzüne çıkıyor. Bu tarz şeyleri şu an düşünmek bile karmaşık iken kısa sürede bunların bölümleri de karşımıza çıkacak ki bu “yakın süre”ın tam içindeyiz zira suni zekâ mühendisliği son devrin hızla gelişen üniversite bölümlerinden. Şu an iş bulma mevzusunda endişeli yaklaşılan bu pek fazlaca teknolojik bölüm, yakın geleceğin favorilerinden olacak. Vatanımızda de bazı üniversitelerde suni zekâ mühendisliği kısmı açıldı böylece kısa sürede yeni mühendis adayları geleceğin teknolojilerini yönetebilecek. İleride parlayacak mesleklerden biri de endüstriyel veri bilimciliği. Bilhassa Sanayi 4.0’ın ilerde oluşturacağı meslek gruplarından biri olarak düşünülmüştü ki aslen Sanayi 5.0’in de mühim bir parçasıdır diyebiliriz. Yanı sıra robot koordinatörlüğü, endüstriyel bilgisayar mühendisliği ya da programcılığı benzer biçimde meslekler de geleceğin favori meslekleri olarak görülüyor.