Tabhane Nedir? – Ne Demek?

Tabhane Nedir?

Tabhaneler, bugün mimari ve sanat zamanı derslerinde camii adı altında işlenen bu yapılar aslına bakarsak, gezici dervişler, ozanlar ve ahiler için inşaa edilmiş misafirhanelerdir.

İçinde kapalı avlunun yanı sıra ibadethane ve dinlenme kısmı barındıran bu yapılar Türk mimari tarihinde örnek niteliğindedir. Zaman içinde yapılmış amacı terk edimeye başladıkça, bu yapılar camiiye döndürülmüştür. Bu yapı tipi 4 eyvanlı yapı plan şemasından doğan ve gelişmiştir. Hali hazırda Anadolu topraklarında 64 tane tabhane mekanı bulunur ve bunlar camiiye dönüştürülmüştür.

Tabhane, adını eski Osmanlı döneminde, toplumsal hizmetler için kullanılan imaretlerin geliştirilmesi ile almıştır. Ortada, girişte karşımıza çıkan kapalı avlu ve ana kütle olan bu avlunun iki yanına “beyt” de denilen misafirlerin barındığı mekanların inşaa edilmesiyle oluşur.Bu mekanlar o denmede hem misafirlerin barınması hem de toplantılar için kullanılırdı.

A) Girişte karşımıza ilk çıkan bölümdür. Kapalı avlu olan bu bölgeye ayakkabı ile girilebilir. Tonozla yada kubbe ile örtülüdür. Bu bölümğün ortasında şadırvan, aydınlatma feneri benzer biçimde unsurlar bulunabilir. Bu bölgeden öteki odalara direk geçiş sağlanır.

B) Avlu ile aynı hizada olan güneydeki bu bölüm ibadethanedir. Konaklayan misafirlerin ibadeti için yapıya eklenmiş bu bölümde mihrap bulunur. Ayakkabı ile girişi yasaktır bu yüzden avludan buraya merdivenle çıkılır ve merdiven başlangıcında ayakkabılar çıkarılır.

C) Bu bölgeler tabhane de denilen misafirhanelerdir. Misafirler üç gün kalma şartı ile burda konaklar yiyecek yer söyleşi ederler. Burda ibadethaneye direk geçiş mümkün değildir.

Tabhaneler Eski osmanlının hoşgörüsünün en güzel örneğidir. Zaman içinde işlevini yitiren bu mekanlar kubbe ilave edilerek camiye çevrilmiştir.

 

İLGİLİ YAZILAR:

Yorum yapın