Teknokent kısaca teknopark; ABD’da Silikon Vadisi’nin kurulmasıyla ortaya çıkmıştır. Bu yapı; teknolojik data üretimi için kurulmuştur. Teknokentler; teknoloji ve sanayinin gelişmesi için üniversiteleri aracı kullanarak kurulmuş hususi alanlardır.
2001 senesinde 4691 nolu “Teknoloji Geliştirme Kanunu” yürürlüğe girdikten sonrasında teknokentler kuruldu. Endüstri- üniversite iş birliği ve AR-GE faaliyetlerinin yürütülmesi için kurulmuştur. Dünyanın gelişmiş vatanlarında teknoparklar değişik şekillerde isimlendirilmiştir. Teknokentler dünyada;
- ABD Research Park (Araştırma Parkı)
- Almanya Grunderzentrum (Kurucu Merkez)
- İngiltere Science Park (Bilim Parkı)
- Japonya Technopolis (Teknoloji Kenti)
- Fransa Technopole (Teknoloji Kenti) şeklinde adlandırılmıştır.
Teknoparklar; Innovation Center (Yenilik Merkezi), Industrial Park (Endüstriyel Park) ve Enterprise Center (Girişim Merkezi) olarak anılıyorlar.
Teknokent Ne İşe Yarar?
Hızla gelişen teknolojinin gelişmesi için kurulan teknokent aslına bakarsak Internasyonal Bilim Parkları Birliği’ni ifade ediyor. Teknoparklar; AR-GE merkezleri, üniversiteler, girişimciler ve endüstri kuruluşları içinde teknolojik emekler yapılmasını sağlıyor. Teknopark oluşumu; teknolojide yenilik oluşturmayı hedefliyor. İşletmelere üretim mevzusunda destek vermektedir. Bunun yanında rekabetin artırılması noktasında da öne çıkan bir oluşumdur. Belirttiğimiz bu özelliklerinden dolayı teknokentin inovasyonu temsil ettiğini de söyleyebiliriz.
Teknokent; yenilikçi teknoloji için oldukça gereklidir. Bu oluşum yardımıyla yenilikçi teknolojilerle ilgili data sahibi olabiliriz. Ülkelerde yeni istihdam alanlarının açılmasında teknoparkların oranı oldukça büyüktür. Ülkelerin yeni gelişen teknolojilere haiz olması için lüzumlu bir oluşumdur. İstihdamı çoğaltmak adına lüzumlu bütçenin elde edilmesi noktasında da mühim rol oynuyor.
Teknokentlere Kimler Başvurabilir?
Teknokentlerin her biri kendine özgü müracaat şartları belirlemiştir. Başvurmayı düşündüğünüz teknokentlerin müracaat şartlarını ve süreçlerini oldukça iyi inceleyiniz. Başvurunuzu şartları inceledikten sonrasında yapınız. Ek olarak teknokentlere kabul edilmek için işletmelerin Ar-Ge kabiliyetlerini, girişimcilik ve inovasyon mevzularını da kesinlikle inceleyiniz.
Teknokent projeleri, 4691 no’lu Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu gereği bazı konulardan muaf tutulmuştur. Onları şu şekilde sıralayabiliriz;
- Sigorta prim destekleri,
- Kurumlar vergisi teşvikleri,
- Gelir vergisinin kesilmesi,
- KDV istisnaları,
- Ücret damga vergisi teşvikleri,
Dünyadaki Teknokent Örnekleri
Teknolojiyle bilimin bir araya gelmiş olduğu teknokent oluşumu; Japonya, ABD, Fransa şeklinde gelişmiş ülkelerde adım atmıştır. Günümüzde dünya geneline baktığımızda averaj 800’e yakın teknokentin açıldığını söyleyebiliriz. Dünyanın en eski teknoparkı, ABD’daki Silikon Vadisi’dir. Günümüzde yaşamımızın parçası haline gelen pek oldukça teknolojik yenilik Silikon Vadisi imzası taşıyor. Mouse, ilk radyo yayını, hard disk, mikro işlemci şeklinde birçok yenilik Silikon Vadisi’nde geliştirilmiştir. Silikon Vadisi içinde ABD’nın popüler üniversiteleri emekler yapıyor. Silikon Vadisi; öğrencilere yüksek lisans ve doktora mevzusunda da destek oluyor.
Japonya ve Çin şeklinde uzak doğu ülkelerinin ekonomisinin gelişmesinde teknoparkların tesiri çoktur. Fransa’daki teknokentlerde biyoteknoloji, bilgisayar, otomasyon, elektronik, tıp şeklinde alanlarda eğitim verilmektedir. İsrail’e {özel sektör} girişimiyle teknokent kurulmuştur. İsrail’deki teknokent hem çevre teknolojilerinde hem de tıpta oldukça gelişmiştir.
Türkiye’deki Teknokent Örnekleri
Türkiye 1980’li yıllarda dışa açılma politikası izlemeye adım atmıştır. Fakat bu politikanın başarıya ulaşmış olması için küresel pazarlarda teknolojik yenilikler geliştirilmesi gerekiyordu. Türkiye teknolojik yeniliklere haiz olma adına teknokentler kurmaya karar vermiştir. Devlet Planlama Teşkilatı 1989’da teknopark oluşumunu dile getirdi. Sonrasında teknoparkla ilgili çalışmalara ağırlık verildi.
Devlet Planlama Teşkilatı; UNFSTD öteki bir değişle Birleşmiş Milletler Kalkınma İçin Bilim ve Teknoloji Fonu’nu ülkeye çağrı etti. UNFSTD, Türkiye’de teknoparkların kurulmasıyla ilgili 1990’da uzmanlar göndermiştir. İncelemeler sonrasında Türkiye’de ilk KOSGEB ve ODTÜ- İTÜ iş birliğiyle teknokentler kuruldu. Bu teknokentler; TÜBİTAK MAM (Marmara Araştırma Merkezi) veTeknoloji Geliştirme Merkezi’dir. Teknokent kanunu; 6 Temmuz 2001’de “Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu” olarak yasalaştı. Resmî Gazete ’de 19 Haziran 2002 senesinde gösterildi.
